Μαθητές από 34 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε 12 νησιά του Αιγαίου συνεργάστηκαν για να πραγματοποιήσουν ένα πρωτότυπο πείραμα, με σκοπό να επιβεβαιώσουν στην πράξη ότι η Γη είναι σφαιρική και όχι επίπεδη.
Το πείραμα έγινε ταυτόχρονα σε όλα τα νησιά την ώρα της άνω ηλιακής μεσουράνησης – δηλαδή όταν ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του ουρανού – και περιλάμβανε τη μέτρηση της σκιάς ενός κατακόρυφου στύλου ύψους 1,5 μέτρου στην αυλή κάθε σχολείου.
Αν η Γη ήταν επίπεδη, οι σκιές όλων των στύλων θα ήταν ίδιες. Όμως, οι μαθητές διαπίστωσαν ότι η σκιά μεταβάλλεται ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος, καθώς μετακινούμαστε βορειότερα – κάτι που συμβαίνει μόνο σε σφαιρική Γη.
Στην πράξη, οι σκιές παρουσίαζαν διαφορά έως 18 εκατοστά μεταξύ της Λήμνου και της Κάσου, αποδεικνύοντας με απλό τρόπο ότι ο πλανήτης μας δεν είναι επίπεδος, αλλά σφαιρικός.
Τα σχολεία που συμμετείχαν
Μαθητές και μαθήτριες από τη Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Λειψούς, Λέρο, Κάλυμνο, Κω, Αστυπάλαια, Ρόδο και Κάσο πήραν μέρος στη δράση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος “UniversALL: Αστρονομία για μαθητές ακριτικών περιοχών”, που υλοποιείται από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Πριν τη διεξαγωγή του πειράματος, είχε προηγηθεί διαδικτυακή παρουσίαση όπου εξηγήθηκαν η μεθοδολογία και οι στόχοι. Το πείραμα βασίστηκε στην ιδέα του Ερατοσθένη, ο οποίος στην αρχαιότητα είχε υπολογίσει την περιφέρεια της Γης με παρόμοιο τρόπο.
Ο αστροφυσικός Αλέξανδρος Χιωτέλλης, επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος, σημείωσε πως ήταν ενθαρρυντικό το γεγονός ότι τα παιδιά γέλασαν όταν άκουσαν πως στόχος ήταν να… αποδείξουν κάτι που για εμάς σήμερα είναι αυτονόητο: ότι η Γη είναι σφαιρική. «Μέσα από το πείραμα, τα παιδιά είδαν τη δύναμη της επιστήμης και το πόσο προβλέψιμα και ακριβή είναι τα αποτελέσματα όταν βασίζονται στη Φυσική», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Μετά την ολοκλήρωση του πειράματος, οι μαθητές έστειλαν τα αποτελέσματά τους στο Αστεροσκοπείο, μαζί με ένα βίντεο και ένα σύνθημα:
«Η επιστήμη μιλάει με στοιχεία. Οι θεωρίες συνωμοσίας με υποθέσεις. Εσύ ποιον εμπιστεύεσαι;»
